فرهنگ مردم هزاره
فرهنگ مردم هزاره در نشریات
نشریه بیراردنی - شماره ۰۱ - سال ۰۱ - ۱۳۷۴
فلکلور و فرهنگ عامیانه هزاره‌ها، در عین تنوع و گوناگونی، از جاذبیت و غنامندی خاصی برخوردار است. زبان هزاره‌ای شاخه‌ای از زبان فارسی دری شمرده می‌شود، اما چون واژه‌ها و قواعدی از زبان فارسی قدیم و میانه را در خود محفوظ دارد و نیز واژه‌های بی‌شماری از زبان ترکی - مغولی را به عاریه گرفته است، لذا از حیث کثرت لغات و واژه‌ها بسیار غنی است.[۱]
اشعار عامیانه هزاره از تنوع و گوناگونی برخوردار است و به اوزان مختلف سروده شده است و از حیث مضامین، کلاً مهر و محبت، عشق، اخلاص، صفا و صمیمیت و صداقت و وفاداری را ترویج می‌کند. ضرب‌المثل‌های هزارگی از عمق و محتوای عالی برخوردار بوده و از مضامین بکر و جذاب و تشبیهات رسا و گویا انباشته است. حکایات و افسانه‌هایی که در هزارستان سینه‌به‌سینه نقل شده‌اند، زیاد، متنوع، شیرین، شنیدنی و آموزنده‌اند.[۱]
بازی‌های گوناگون از قبیل اسب‌دوانی، نیزه زنی و تیراندازی در میان این مردم رواج داشته و دارد. امروزه به جهت پایین آمدن سطح اقتصاد مردم و گرفتاری‌های گوناگون، این بازی‌ها و کلاً مراسم جشن و شادی‌ها کمتر شده است، اما در عوض مراسم عزاداری طول‌وتفصیل بیشتر یافته است. برگزاری مراسم عید فطر و عید اضحی و مخصوصاً جشن نوروز در هزارجات با شوروشوق زایدالوصفی برگزار می‌شود.[۱]