المختصر من الزیج المعتبر

المختصر من الزیج المعتبر نام کتابی است که افضل‌الدین بامیانی، دانشمند برجسته قرن هفتم هجری، تألیف کرده است. این کتاب در حوزه علم نجوم قرار دارد و نویسنده آن را برای استفاده شخصی خود با تلخیص و اصلاح از کتاب الزیج المعتبر السنجری السلطانی اثر ابوالفتح عبدالرحمان خازنی تهیه کرده است.

الزیج المعتبر السنجری السلطانی کتابی مفصل در علم نجوم بود که خازنی آن را به سلطان سنجر سلجوقی تقدیم کرده بود. اما افضل‌الدین بامیانی، برخلاف سنت رایج آن دوران که معمولاً تألیف کتاب‌ها با تقدیم به پادشاهان یا افراد قدرتمند همراه بود، المختصر من الزیج المعتبر را به کسی تقدیم نکرد. این امر نشان‌دهنده استقلال فکری و عزت‌نفس او بوده است. به گفته محمد طاهر زهیر، نسخه‌ای از المختصر من الزیج المعتبر در سال ۶۳۹ هجری قمری کتابت شده، موجود است و به تعبیر کاتب هزاره، این نسخه در الموصل‌المحروسه، استنساخ و نوشته شده است. [۱]

منابع

  1. محمدطاهر زهیر (۱۸ مه ۲۰۲۴). «امام افضل الدین بامیانی؛ یاد یکی از مفاخر فرهنگی، به‌مناسبت روز فرهنگ هزارگی». صفحه فیس‌بوک محمدطاهر زهیر. دریافت‌شده در ۱۲ ژانویه ۲۰۲۵.